બ્રેઇનની ચીપ વાઇબ્રેટ થવાની સાથે જ જેવીથ્રીની આંખો ઉઘડી ગઇ. એલાર્મ એના સેટ ટાઇમ મુજબ જ વાગ્યો હતો. મગજમાં એકસ્ટ્રા મેમરી ઇનપુટ ડિજીટલી ફીડ કરવાની વાત સાવ સાહજીક હતી અને એલાર્મ ક્લોક કે મોબાઇલનો મોહતાજ નહોતો. જેવીથ્રીએ આંખો ચોળતા ચોળતા દીવાલ પર આંગળીથી ઠપકાર્યું. ફિંગર ટચ સેન્સર સાથે જ વોલ પર સ્ક્રીન શરૂ થઇ ગયો. દ્રશ્યોની ધમાચકડી વચ્ચે ફ્લેશ થતા કંપનીના સ્ટોક ઇન્ડેક્સના ભાવો પર જેવીથ્રીની નજર ધુમવા લાગી. સ્પેસમાં રિયલ એસ્ટેટની તેજી ભડકે બળતી હતી. પૃથ્વી પરની બધી જ જમીનોના સોદા થઇ ગયા પછી બ્રહ્માંડમાં લેન્ડ ગ્રેબિંગના સ્પેક્યુલેશન થતા હતા.
જેવીથ્રીએ આળસ મરડી. વોલમાંથી એક ટ્રે તરત જ બહાર આવી. એમાં નાનકડી રંગબેરંગી કેટલીક કેપ્સ્યુલ્સ હતી. એ ગળી જઇને એણે તરત જ બાજુના બેઝિનનો નળ ચાલુ કરી પાણીનો ધૂંટડો ભર્યો. જેવીથ્રીનો બ્રેકફાસ્ટ થઇ ગયો હતો. હવે આખા ગુજરાતમાં સેન્ટ્રલ વોટર પ્યુરિફાયર યુનિટ્સ હતા. દરેક લાઇનમાં પીવા જેવું ચોખ્ખું પાણી લાંબાલચ દરિયા કિનારામાંથી મીઠું થઇને જ આવતું હતું. ઓબેસિટીના ભયાનક વધારા અને અવનવા વાઇરલ રોગચાળા પછી ન્યુટ્રીશનીસ્ટ્સે બધી જ ગુજરાતી વાનગીઓ પોઇઝનસ અને પ્રોહિબિટેડ જાહેર કરી હતી.
હવે ઢોકળા, ફાફડા, પાણીપુરી, બટાકાપૌઆ બઘું જ પ્રોહિબિટેડ હતું. પુરી, શીરો, સમોસા, પિઝા, ભેળ, ઢોસા, લાડુ, શિખંડ કશું જ નવી જનરેશનમાં કોઇને પચતું નહોતું. વિજ્ઞાનીઓએ બધાના ટેસ્ટ્સની કોન્સન્ટ્રેટેડ ફ્લેવરવાળી ટેબ્લેટ્સ બનાવી લીધી હતી. બધા પોષક દ્રવ્યો એમાં જ આવી જતા હતા. દાંત હવે ચાવવા માટે નહીં, પણ કોસ્મેટિક પર્પઝથી ફલોસ કરવાના રહેતા હતા. જેવીથ્રીએ ઝટપટ વેપોરાઇઝર ચાલુ કરીને વરાળિયું સ્નાન કર્યુ નવા ઇલેકટ્રિક બ્લ્યુ અને મેજેસ્ટિક રેડ કલરના ટી-શર્ટ-શોર્ટસ પહેર્યા. એના ફેવરિટ બાઉન્સી શુઝ પહેર્યા.
બોડી સાથે શુઝના સેન્સર કનેક્ટ થઇ રોજ સવારે જ એના આખી બાયોરિધમનો ચાર્ટ આપી દેતા હતા. કાંડા પર ‘આઇ-બેલ્ટ’ ચડાવ્યો. હવે લેપટોપ કે મોબાઇલ ભૂતકાળની વાતો હતા. બઘું જ આઇબેલ્ટમાં આવી જતું હતું. જ્સ્ટ એક સ્વીચ ક્લિક કરવાથી હવામાં જ ચાહો તે સાઇઝનો હાઇરિઝોલ્યુશન સ્ક્રીન તરવરતો હતો જેમાં ટચ કરીને એન્ટર થવાનું, જે ન્યૂઝ કે અનેટરટેઇનમેન્ટ જોવા હોય એ એમાંથી મળતા. બૂક્સનો બોજો સાવ નીકળી ગયા હતો. જેવીથ્રીના ફાધરે જ સ્ટીવ જોબ્સના વારસદારો પાસેથી આઇબેલ્ટની એજન્સી મેળવી હતી. હજુ યે બહાર બીજે જ થતી બધી શોધોનું ટ્રેડીંગ કરવામાં ગુજરાતીઓ રિચ થતા જતા હતા.
જેવીથ્રીની ઉંમર કોલેજે જવાની હતી પણ હવે કોલેજોમાં જવાનું નહોતું. ફેવરિટ ટીચર્સના વર્યુઅલ લેકચર્સ એડમિશન પછી મળતા સ્માર્ટકાર્ડથી ડાઉનલોડ કરવાના રહેતા. એસાઇનમેન્ટસ ઓનલાઇન સબમીટ થઇ જતા. ઇન્ફેકશનની બીકને લીધે કોઇ કલાસરૂમમાં જતું નહીં. ઇનફેક્ટ, મોટી મોટી સોસાયટીઓ ફરતા ઇનક્યુર્બેટેડ ડોમ હતા. કલાઇમેટ બહુ જ ડિસ્ટર્બ રહેતું હતું. બહાર! એટલે ડોમમાં સતત ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક સિરિઝથી નયનરમ્ય દ્રશ્યો ઉભા કરી શકાતા હતા. આસપાસ કસ્ટમાઇઝડ આકાશ..જંગલ…ને એવું બધું લાગે. મોંઘી સોસાયટીમાં તો વોલપેપરની જેમ ડેઇલી વિઝ્યુઅલ્સ ફરતા જાય. બગીચો રોજ નવો લાગે. હવે ડિગ્રી કોર્સીઝ તો હતા નહીં. સ્પેશ્યલ સબ્જેક્ટ પર પ્રોજેક્ટ કરીને જ ગ્રેજ્યુએટ થઇ શકાતું. એક્ઝામ્સ દર વર્ષે પણ અમુક અમુક સમયે કોમ્પ્યુરાઇઝડ રીતે જ આપવાની થતી. બાકી વર્ચ્યુઅલ ડિસ્કશન્સ એન્ડ સ્પોર્ટસ!
ઓહ સ્પોટ્ર્સ! જેવીથ્રીને બહાર મેદાનમાં રમવા જવાનું બહુ મન થતું. પણ હવ બધી જ સ્પોર્ટસ ગેમિંગ સોફ્ટવેર્સ પર રમાતી. રોજ બે વખત એક ટ્યુબ જેવી ચેમ્બરમાં સુઇને મસાજ અને એવી એક્સેસાઇઝ ઘેર કરવાની રહેતી ડાયેટ તો પ્રિસ્ક્રાઇબ્ડ ન્યુટ્રીશન્સનો જ હતો. હજુય ક્યાંક જૂના પેઢીના લોકો સિંગતેલની દાણચોરીના પ્રયત્નો કરતા એવું જેવીથ્રીએ સાંભળ્યું હતું. પણ ફ્રાઇડ ફૂડ પર પ્રોહિબિશન હતું. જેવીથ્રીએ ‘હુતુતુતુ ૩.૫’ અપલોડ કરી રમવાનું ચાલું કર્યુ. ક્યારેક એણે વિન્ટેજ હેરિટેજનો ચસ્કો લાગતો.એટલે હમણા ‘પ્લેનેટ પ્રિઝન’ છોડીને એ આ ગેઇમ ખરીદી લાવ્યો હતો.
જેવીથ્રીને તરત કંટાળો આવ્યો. ૨૦૬૦નો આ ભયાનક રોગ હતો. બોરડમ. કંટાળો. નથિંગ ઇઝ હેપનિંગ. એમાંથી ડિપ્રેશન આવતું. પછી લોન્લીનેસ ફીલ થતી જેવીથ્રી યંગ હતો. હવે મમ્મી-પપ્પા સાથે રહેવાનું નહોતું. જેવીથ્રીને આમ પણ પેરન્ટ્સ સાથે થોડા ઇસ્યુઝ હતા. જેવીથ્રીને લવ થયો હતો. એનું નામ હતું. બી.ટી. ફાઇવ. એની આંકોમાં ગ્રીન શેડ્સની લાઇટ જેવીથ્રીને ગમતી. ફર્સ્ટ ડેટ પર બંનેએ વર્ચ્યુઅલ કિસ કરેલી. ઓહ! સ્ટિલ ઇટ્સ સો એકસાઇટિંગ. બહાર ગયા વિના જ માત્ર એક હેડગીયર પહેરીને પોતપોતાના ઘરમાં બેસી બંને સાઇબરડેટ પર જઇ શકતા. સાથે રહેવું જરૂરી નહોતું પણ લવ થાય તો જ સાઇબરડેટની કનેક્ટિવિટી મળે. બી.ટી. ફાઇવ વોઝ ક્રેઝી, ફની એન્ડ હોટ ગર્લ. પણ એ હાફરોબોટિક હતી. ત્યારે જીનેટિક એક્સપેરિમેન્ટ્સ સાથે રોબોટ્સનું ફયુઝન કરવામાં આવેલું. જેવીથ્રીના પપ્પાને પસંદ નહોતું કે કિડ્સ પેદા ન કરે એવી હાફરોબોટિક છોકરી સાથે છોકરો એફેર કરે.
પણ જેવીથ્રીને ક્યાં મેરેજ કરવા હતા? હવે ભાગ્ય જ કોઇ મેરેજ કરતું બધા બસ લિવ ઇનમાં મન પડે તો સાથે રહેતા, પણ બહુ લાંબો સમય સાથે ન રહી શકતા. એડજસ્ટમેન્ટ્સ કોમ્પિલિકેટેડ લાગતા. એટલે એકસાથે અલગ અલગ રિલેશન્સ રાખી, પ્રાઇવસી જળવાય એમ બધા ઇન્ડિવિજ્યુઅલ ફ્રિડમથી રહેતા. પણ જેવીથ્રીને તો રોમાન્સ કરવો હતો. એમાં એની કરિઅર તરફ ઘ્યાન નહોતું રહેતું. એ સારો બાયોટેકનોલોજીસ્ટ બની શકે તેમ હતો. એમ તો એણે પહેરીને અદ્રશ્ય થઇ શકાય એવો સૂટ પણ ડિઝાઇન કર્યો હતો.
બપોર થવા આવી. જેવીથ્રી વિચારે ચડ્યો. આજે બીટીફાઇવ ઓનલાઇન નહોતી. જેવીથ્રીને થયું, આજે નવું એક્સ્પ્લોરેશન કરવું જોઇએ. ઇટ્સ હાઇ ટાઇમ. એને પોતાની ગુજરાતી રૂટ્સ માટે ગર્વ હતો. એ ઘણી વખત જૂની જૂના વસ્તુઓ લઇ આવી મ્યુઝિયમમાં સાચવતો. અગાઉ જે અખબારો આવતા એની પૂર્તિઓના લેમિનેટેડ ટુકડાઓ એના કલેકશનમાં રહેતા. ગુજરાતમાં અગાઉ બધા બહુ પહેરતા એવી વ્હાઇટ ખાદીનો એક શર્ટ પણ એણે જાળવેલો. એને ગુજરાતી ભાષા થોડી થોડી ઉકેલતા ફાવતું હતું. એણે જાણ્યુ હતું કે એના દાદાનું નામ જાજવલ્ય વૈદ્ય હતું. પણ પછી એવી નામો બોલવામાં ટંગ ટ્વીસ્ટને એવી બધી તકલીફ પડતી હતી. એટલે હવે આવા જ નામો આવતા જતા હતા. ક્યારેક જેવીથ્રી કોઇ કાગળના ટુકડા પર કવિતાથી ફેસિનેટ થયો હતો. પણ કેટલાક ગુજરાતી મુવી રિસ્ટોર કરીને જોયા પછી એને બીક લાગતી હતી. એને જોકે ક્લાસિક મ્યુઝિક સાંભળવું ગમતું .આર્કાઇવ હિસ્ટ્રીમાં બધા ફોટોગ્રાફ્સ પણ એણે એકઠા કર્યા હતા. ગ્રેટ લીડર્સના અને એન્ટરટેઇનર્સના.
જેવીથ્રીને રસ હતો કે ગુજરાતમાં ખૂણે ખૂણે ફરીને એક્સપીડિશન કરે. એણે સાંભયેલું કે એના આ નેટિવ પ્લેસમાં અમદાવાદ, સુરત, વડોદરા, રાજકોટ જેવા મોટા મોટા શહેરો હતા. લાયન્સ હતા, વન્સ અપોન એ ટાઇમ ડામર રોડ પર બધા છકડો રીક્ષા ટાઇપના ફની વાહનો ફેરવતા. આજે તો દસ-દસ માળના ફલાયઓવર્સ પર મેગ્નેટિક રીતે જકડાયેલી રહેતી સિંગલ સીટ કારનો જમાનો હતો. બધા હવામાં ઉડી શકતાં. ફ્યુલ પોલ્યુશન ન થાય એવું સોલાર ફ્યુઝન પાવરનું સ્ટેશન હતું.
ટ્રાફિક સેન્ટ્રલાઇઝડ રહેતો ને જામ થઇ જતો, ત્યારે ઉડીને જવું પડતું, એટલે નાના વિમાનો વાપરવા પડતા. હમણા એક નેનો હેલિકોપ્ટર પણ બહુ ચાલ્યું હતું! બુલેટ સ્પીડથી ગમે ત્યાં પહોંચી શકાતું. પણ ગુજરાત બહાર નીકળવા માટે પાસપોર્ટ જોઇએ. ઇન્ડિયા હવે એક યુનાઇડેટ ફેડરેશન હતું. કેટલાય રાજ્યો સ્વતંત્ર થઇ ગયા હતા. ત્રીજા વિશ્વયુઘ્ધ પછી લડવાની મામલે શાંતિ હતી. લાસ્ટ એટોમિક બ્લાસ્ટમાં પાકિસ્તાન પણ લગભગ ખતમ તાલિબાનોએ કર્યું હતું. એકાદી કોર્ટમાં જોકે હજુ યે પચાસ-સાઠ વર્ષ પહેલાના તોફાનોના કેસ ચાલતા હતા એવું જેવીથ્રીએ પણ સાંભળ્યું હતું.
જેવીથ્રીને બહુ બઘું કૂતુહલ થતું, જુનું જુનું જાણવાનું પણ એને લાગતું કે જાણે હિસ્ટોરિકલ ડેટા બધે જ ઓલ્ટર કરી દેવાયો છે. એ રિસર્ચ કર્યા કરતો. એમાં એને એક અન્ડરગ્રાઉન્ડ બૂઢા ગુજરાતીનું મેઇલ આઇડી મળેલું. એ ક્રાંતિકારીએ કહેલું કે એ એને ઓરિજનલ ટ્રુથની વાયોલટ રે ડિસ્ક મોકલશે, મોડી બપોરે ટેલિપોર્ટેશનથી હવાના જ મોલેક્યુલ્સમાંથી બનીને જેવીથ્રીના ડેસ્ક પર આવી. જેવીથ્રીએ પોતાના વર્ચ્યુઅલ અવતારને દરિયાકિનારાના લોકેશનની નકલ કરતા મોલમાં ફરવા મોકલેલો, એ શટ ડાઉન કરી, ડિસ્ક ઉપાડી. જેવીથ્રીએ ઝપાટાબંધ એ ચડાવી. એને હતું કશીક રહસ્યમય કહાની જાણવા મળશે. શું કામ પોતાને આ મેગામેટ્રોઝની બહાર જવા દેવામાં નથી આવતો એની ખબર પડશે. કેમ સતત યંગ કિડ્સ પર સર્વેલન્સ રખાય છે કે એ ગુજરાતના આઉટસ્કર્ટમાં જઇ એને એકસ્પ્લોર ન કરે? હવે ખુલાસો થશે.
સામે સ્ક્રીન પર દ્રશ્યો રચાતા ગયા. બ્લડપ્રેશર અને હાર્ટબીટ્સ માપતા સેન્સર રેડ લાઇટ બતાવતા ગયા. પણ હવે બધા જ ગરમ હવામાનમાં ટુ પીસ કોસ્ચ્યુમમાં ફરતા હોઇ, ૨૦૧૧ના ગુજરાતીને ઘરમાં બિકિની પહેરી ફરતી છોકરીને જોઈને જે થાય, એ અસર જેવીથ્રીને થઇ! જેવીથ્રીની આંખો પહોળી થઇ! મોં ખુલ્લું થુયું. એને ખબર પડી કે દસ વર્ષની ઉંમરે જ એની મેમરી રિફ્રેશ કરવામાં આવી હતી. ઇનોવેટિવ ફ્યુચરના પ્લાન તળે! એ જે જીવે છે, એ ગુજરાત હતું. જ નહીં! ગુજરાત તો ૨૦૫૦માં જ ખતમ થઇ ગુયું હતું. આ તો એની જસ્ટ રેપ્લિકા હતી. નવા બચ્ચાં લોગને આ બઘું ખબર ન પડે એટલે બહાર જેવા દેવામાં આવતા નહીં.
ગુજરાત એક અનોખું અને અવનવું રાજ્ય હતું. ભૂકંપથી સ્વાઇન ફ્લુ સામેના પડકારો સામે લડીને બેઠું થઇ જતું હતું. પણ આ ગુજરાત, એની તમામ સંસ્કૃતિ સાથે ઘ્વસ્ત થઇ ગયું હતું. કારણ કે ગુજરાતીઓને ‘મનીકોન્ડ્રિયા’ની બીમારીનો ચેપ બચપણમાં જ લાગી જતો હતો. ગુજરાતીઓ મોટા થતા એટલે દરેક બાબતને માણવાનું એમનું ધોરણ પૈસો બની જતો હતો. માન આપવાનું, ચાહવાનું, ભણવાનું, ઉજવવાનું,શોક રાખવાનું, શાસન કરવાનું- બઘું જ પૈસા માટે. જે પૈસા કમાય એ જ ગુજરાતી પ્રજાનો હીરો હતો. પૈસો ત્યાગનારા ધર્મગુરૂઓની શક્તિનું માપ પણ પૈસાના ભોગથી નીકળતું. અને આ બધા વચ્ચે ધર્મ, કોમ, જ્ઞાતિનું હાડોહાડ વિભાજન રહેતું. એક પ્રકારની અંદરો અંદર એકબીજાને ખાઇ જવાની રેસ રહેતી.જ્ઞાન, પ્રતિભા, કળા બઘું જ એમાં ખતમ થઇ ગયું. ગુજરાત આબાદ થયું, પણ ગુજરાતીઓ બરબાદ થયા. અંતે પાયા વિનાનું ઝગમગતું ગુજરાતી શિખર પડી ગયું!
જેવીથ્રી માથું પકડીને બેસી ગયો. એ રોજ સાંજે ‘ડિજીટલ બાબા રે’ની મદદથી ‘આત્મિક હીલિંગ’ લેતો હતો. પણ આજે એનું ય એને મન ન થયું. સ્ક્રીન પર ‘સ્ટેમ સેલ’ની કોમોડિટી માર્કેટના સટ્ટાના ભાવ ખુલતા હતા. બંધ કમરામાં ‘બીપ’ થયું. સુરજ ડૂબવાનો એ સંકેત હતો. નેચરલ લાઇટ સોર્સ જતાં, આર્ટિફિશ્યલ પાવર ઓન થયો!
આ ‘એટેમ્પટેડ સાયન્સ ફિક્શન’ મૂળ તો બે જ કલાકમાં ૨૦૧૦ના સ્વર્ણિમ ગુજરાત ઉત્સવના અવસરે એક વિશેષ પૂર્તિ માટે લખી હતી. એનું સંપાદન મૂળ સંપાદકોને બદલે એક જાણીતા પત્રકારે સંભાળ્યું હતું. એટલે થયું કે ચાલો, એમને માટે ગુજરાતના ભવિષ્યની થીમ પર કશુંક સ્પેશ્યલ લખીએ. વિજ્ઞાન પત્રકારત્વના એમના રસને લીધે અચાનક વિજ્ઞાનકથા પર હાથ અજમાવવાનું મન થયું. કમનસીબે, આ હોંશથી લખી આપેલી વાર્તા કદાચ એમની બેદરકારીને લીધે ‘કિલ’ થઇ ગઈ. છપાઈ તો ખરી, પણ વાંચવામાં વરસાદી ભુવાવાળા રોડ પર બાઈક ચાલવતા હાલત થાય, એટલી ભૂલો અને ખવાઈ ગયેલા ફકરાઓ અને સાવ અસંબદ્ધ તસ્વીર સાથે!
એની વે, વિજ્ઞાનવાર્તા માટે આપણે ત્યાં અક્કરમીનો પડિયો કાણો એવો જ ઘાટ છે. સાયન્સની સ્કૂલો ધમધોકાર ચાલે છે, પણ સાયન્સ ફિક્શન એક લખાતી નથી! અરે, વંચાતી પણ નથી! આપણે મોટા ઉપાડે પશ્ચિમ સામે બાથ ભીડવાના હાકોટા કરીએ છીએ…પણ હજુ સાયન્સ ફિક્શન ત્યાં ફિલ્મો કે બાળસાહિત્યમાં દાયકાઓથી જે રીતે વણાઈ જાય છે, એની શરૂઆત પણ કરી શકતા નથી! આ કૃતિ તો કચાશવાળી જ હશે. (એ જે કઈ દેખાય એમાં ધ્યાન દોરજો હોં કે !) પણ મિત્ર જયેશ અધ્યારુએ એ છપાઈ ત્યારે પણ મીઠી ફરિયાદ કરેલી કે અંત અધુરો લાગે છે. જો કે, મેં તો આ જ ‘એન્ડીંગ પોઈન્ટ’ વિચાર્યો હતો, ને અહીં એ રાખ્યો છે. એની અધુરપ જાણી જોઈને જ રખાયેલી છે. સાંકેતિક/સિમ્બોલિક અંતિમ વાક્ય સાથે. પણ આ બ્લોગના રીડરબિરાદરોને ઇજન છે….તમને રસ પડે તો એની સિક્વલ લખી શકો – અહીં થી વાત લંબાવી ને…બે પાત્રો જેવીથ્રી અને બીટીફાઈવ તો છે જ. વિગતે વર્ણવાયેલો સેટ અપ પણ છે. એમાં નવા પાત્રો-ઘટનાઓ નું એક્સટેન્શન કરી શકો, આગળ શું થયું એ વિચારી શકો…ને ૨-૩-૪-૫ ફકરામાં કે મેક્સિમમ હજારેક શબ્દોમાં (મીનીમમ ફાવે એટલા 😛 ) અહીં કોમેન્ટમાં પોસ્ટ પણ કરી શકો. જે સિક્વલ મને ગમશે, બેસ્ટ લાગશે – એમને એમની મહેનત બદલ મારા હમણાં પ્રકાશિત જ્ઞાન-વિજ્ઞાનના પુસ્તકોમાં થી એક પુસ્તક ભેટ મોકલાવીશ. આ બહાને પણ વિજ્ઞાનકથાના છોડને કુંપળો ફૂટે તો ભયો ભયો! સો, લેટ યોર ઇમેજીનેશન ફ્લાય !
ડોન્ટ વરી, ના ફાવે , તો આ કંઈ ફરજીયાત નથી..જસ્ટ કથા માણો, ને થાક ઉતારો 🙂
